Buruko traumatismok eta eskanerra egiteko indikazioak (Indicaciones de TAC en TCE)

La imagen es de aquí

Como siempre, agradecemos muchísimo a Igor Ostolaza (médico PAC Zarautz) su colaboración con Cosas del PAC. Además del trabajo, del tema interesante que plantea, le añade el valor de hacerlo en euskera lengua que, a pesar de nuestras limitaciones personales, nos gusta apoyar desde este rincón. Y desde este mismo lugar, os invitamos a todos/as los que queráis participar con algun post: serán bienvenidos. Por cierto, Igor nos promete que este de hoy tendrá continuación: mila, mila esker!


Gaur Marilisek eta Idoiak emandako tarte honekin buruan azken hilabete hauetan neukan gai bati buruz zalantzak argitzen lagundu didan eduki batzuk aurkeztu nahi dizkizuet. Jatorrian, buruko traumatismoak eta intoxikazio etilikoa daukatenekin egin beharrekoaz sortutako zalantzak argitu nahi nituen. Horri buruz aste batzuk barru idatziko dut baina lehenago eta bestearen osagarri, buruko traumatismoetan orokorrean eraman beharreko jarraibide batzuri buruzko edukia aurkeztu nahi dizuet.

Igande eguerdia da eta 20 urteko mutil bat dator, futbol partida jokatzen ari zen bitartean kontrako taldeko baten kontra jo eta lurrera erortzean buruan kolpea hartu duena etorri eta ordu erdi lehenago. Ondorioz, 30 segundotan zehar konortea galdu duela esaten digute berarekin etorri diren bi talde kideek. Ez du botakarik egin ordutik hona eta ez dauka buruko minik. Miaketan, egonkortasun hemodinamikoa, denbora eta tokian orientazio egokia eta neurologikoki normaltasuna objetibatzen dugu, Glasgowen eskala 15 izanik eta gertatukoaren amnesiarik gabe. Miaketa fisikoan guztia normala da. Pazienteak ez du tratamendurik hartzen eta ez dauka aurrekari garrantzitsurik.

Kasu hauetan nola jokatu laguntzeko, New Orleanseko Erabaki Klinkoak Hartzeko Arauei (1) buruz hitz egingo dizuet. Horretarako web-gune honetan topatutako sarreraren komentarioa egin dut (http://www.aafp.org/afp/2006/0615/p2205.html ). Bertan Buruko Ordenagailu bidez Gidatutako Tomografia Axialerako  (OTA) indikazioak ezartzen dira, Etengabeko Arreta Gune (EAG) edo PACetan Ospitalera joateko indikazio izango liratekeenak. Arau hauek aurrera ateratzeko ikertzaileek 520 paziente inguru jarraitu zituzten. Paziente hauek Buruko Traumatismo Arina jasan zuten modu honetan definituta:

•           Buruko Traumatismoa eta geroko kontzientzia galera
•           Miaketa neurologiko normala;  Glasgow eskalan 15 puntu

Kalte intrakraneala aurresaten zuten 7 datu identifikatu zituzten ikertzaileek. Gerora egin zen ikerketa prospektibo batean (3) 909 pazienteri egin zitzaien jarraipena.

Buruko Ordenagailu bidez gidatuta Tomografia Axiala behar dute jarraian azaltzen diren pazienteak:

A IRIZPIDEAK (denak bete behar dira B irizpideetara pasatzeko)

•   Buruko traumatismo aurreko 24 orduetan jasan dute
•  Konortea galdu dute edo/eta desorientatuta daude edo/eta amnesia retrogradoa daukate
•   Glasgow 15
•    Miaketa neurologiko normala

B IRIZPIDEAK (hauetatik bat bete behar da gutxienez)

• Buruko mina
•   Gorakoak
•  60 urte baina gehiagoko pertsonak
•  Alkohol edo beste droga bidezko intoxikazioa
•  Amnesia anterogradoa (epe motzeko memoria mugatuta)
•   Klabikula gaineko bistakoa den traumatismoa
• Konbultsioak

Hau da, Ako irizpide guztiak beteta  gehi Bko bat gutxienez, buruko OTA egiteko indikazioa izango litzateke.

Lehen aurkeztutako kasuan, mutila A taldeko irizpide guztiak betetzen zituen konortea galdu ere galdu zuelako, baina B taldeko irizpide bakar batek ez betetzeak ez du OTA egiteko indikaziorik sortzen eta ez genuke OTAren indikazioagatik behintzat ospitalera bidali beharko.

•  La Regla de Decisión Clínica de New Orleans nos ayuda a tomar decisiones en los casos de traumatismos craneales leves atendidos en los Puestos de Atención Continuada (PAC).
•   En concreto ayuda a decidir qué pacientes están en riesgo de tener una lesión intracraneal para cuya confirmación podría ser de ayuda hacer una Tomografía Axial Computerizada (TAC) craneal.
•  Podríamos resumir la Regla así:

o   CRITERIOS A (tiene que cumplir todos):

§  Traumatismo en las anteriores 24 horas

§  Exploración neurológica normal incluyendo Glasgow 15

§  Pérdida de conocimiento y/o desorientación y/o amnesia retrógrada

o   CRITERIOS B (tiene que cumplir al menos uno):

§  Vómitos

§  Cefalea

§  Edad mayor de 60 años

§  Intoxicación por alcohol u otras drogas

§  Amnesia anterógrada

§  Traumatismo visible por encima de la clavícula

§  Convulsiones

Es decir, estaría indicado realizar un TAC craneal en aquel paciente que cumpla todos los criterios A más al menos uno de los B.

- 1-Haydel MJ, Preston CA, Mills TJ, Luber S, Blaudeau E, DeBlieux PM. Indications for computed tomography in patients with minor head injury. N Engl J Med. 2000;343:100–52.     

-  2-   http://www.aafp.org/afp/2006/0615/p2205.html


Egilea: Igor Ostolaza (PAC Zarautz)